Inleiding

Literatuur in de 19e eeuw

In de negentiende eeuw is het schrijven lange tijd een nevenfunctie en vervult de letterkunde een maatschappelijke functie. In de tweede helft van de eeuw vindt er een emancipatie van het literaire leven plaats: de professionele schrijver doet zijn intrede en vrouwen eisen hun positie op.

Personen: Napoleon, Willem I, Leopold I, Hendrik Conscience, Thorbecke, Multatuli, Aletta Jacobs
Gebeurtenissen: Bataafs-Franse tijd, terugkeer van Oranje, Belgische Opstand (1830-1831), Revolutie 1848, eerste feministische golf (1870-1920)


Onderwerpen

Lezen in de negentiende eeuw
Hoe Multatuli de openbare mening wilde beïnvloeden
Vertellers in negentiende-eeuwse romans
Een literaire revolutie
Liefdadigheidspoëzie
Van individualisme naar gemeenschapskunst
Ivanhoe in Nederland
Willem Bilderdijks brieven vol liefde
Een invloedrijke uitvinding
"De Nieuwe Gids" (1885-1894) en "Van Nu en Straks" (1893-1894 en 1896-1901)
Op de bres voor het Nederlands
In de ban van de nacht
Boek was kostbaar bezit
Huiselijkheid versus Romantiek
‘O God, er is geen God!’
Negentiende-eeuwse recensenten
Literatuurvernieuwers in studentenkring
Van edele koningszonen en gruwelijke planters
Humoristische literatuur
Nationalisme in de negentiende eeuw
Partijstrijd en censuur in de Franse tijd
Gender en schrijverschap in de 19e eeuw
‘Wees Vlaamsch van hart’
Een nieuwe seksuele moraal in de negentiende eeuw
Burgerlijke dichters
Uitstorting van gevoel
‘De vis wordt duur betaald’
Jeugdliteratuur in de 19e eeuw
Het tijdschrift 'Van Nu en Straks'
Buitenlanders in Nederland en in de literatuur
‘Och, was ik maar een jongen’
De eervolle en oneervolle dood

Schrijvers

Emotionele predikant met humor
Dichter met een hart voor geschiedenis
Schrijfster van historische romans
Zure criticus van De Gids
Strijder voor Vlaamse taal en cultuur
Dandy en harde werker
Schilder-schrijver en performer
Chroniqueur van 'tempo doeloe'
De Vlaamse dichter van de Romantiek
Idealistische schrijver-psychiater
Pessimistische naturalist
Een van de eerste Nederlandse schrijfsters in Indië
Tragische dominee-dichter
Priester van de Vlaamse Beweging
De Tachtiger die socialist werd
Toneelgrootheid
Fervent schrijfster en feministe
Een God in 't diepst van zijn gedachten
Begeleider van jong talent
Een Nederlands feministe en schrijfster
Dichter en cultuurflamingant
Drukbezette schrijver-politicus
Speelsheid, politiek en duisternis
Sociaal bewogen vernieuwer
Strijder tegen rijmelarij
Losbandige kostschooldirecteur
Dichter des vaderlands

Teksten

Elias Annes Borger, 1821
Hildebrand (pseudoniem van Nicolaas Beets), 1839
J. Hendrik van Balen, 1890
Louis Couperus, 1889
Nicolaas Beets (pseudoniem: Hildebrand), 1840
De Schoolmeester (Gerrit van de Linde), 1859
Cécile Goekoop de Jong van Beek en Donk, 1897
J.F. Helmers, 1812
A.L.G. Bosboom-Toussaint, 1840
Mina Kruseman, 1873
Anna Abrahamsz, 1847-1848
P.A. de Génestet, 1860
Lodewijk van Deyssel, 1887
Jacob van Lennep, 1840
Multatuli (pseudoniem Eduard Douwes Dekker), 1860
Herman Gorter, 1886-1889
Marcellus Emants, 1894
Herman Heijermans, 1900
Piet Paaltjens (François HaverSchmidt), 1867
Frederik van Eeden, 1900