Lessenseries, filmpjes en lesbrieven
Literatuurgeschiedenis.org ondersteunt diverse initiatieven zoals Klassiekers in de Klas en Fixdit in het maken van lesmateriaal om literaire teksten te behandelen in de klas. Daarnaast hebben we in samenwerking met docenten en vakdidactici een aantal lessenseries ontwikkeld. Hieronder vind je alle materialen die op dit moment beschikbaar zijn.
Opdrachten
Op sommige pagina's zijn korte opdrachten of vragen te vinden. Deze staan onderaan de pagina onder het kopje ‘Opdrachten’. De vragen zijn bruikbaar in de klas, of kunnen leerlingen helpen zich verder in het onderwerp, het boek of de auteur te verdiepen.
Promofilmpje
In dit filmpje wordt literatuurgeschiedenis geïntroduceerd aan leerlingen:
Toelichting op het lesmateriaal
Leraren Nederlands in het Vlaamse secundair en Nederlandse voortgezet onderwijs kunnen het lesmateriaal gebruiken bij hun literatuuronderwijs om interesse en motivatie te wekken bij leerlingen voor (historische) literatuur. Tevens draagt het bij aan het ontwikkelen van historisch besef (literair-culturele socialisatie).
Het lesmateriaal is gebaseerd op de didactiek van thematisch, diachroon literatuurgeschiedenisonderwijs op basis van nieuwe wetenschappelijke didactische inzichten. Die inzichten geven aan dat onderwijs in de literatuurgeschiedenis beter thematisch kan worden ingericht en dat je door middel van historische teksten de leerlingen leert om literair-historisch te redeneren. Door de thematische insteek kan er ook makkelijker een link worden gelegd met de actualiteit. Het lesmateriaal is gemaakt met en door vakdidacticti en leraren Nederlands. In elke lessenserie staat een literair werk centraal, de ‘knooppunttekst’, van waaruit thematische lijnen worden getrokken naar andere teksten uit de literatuurgeschiedenis.
Naast de lessenseries, die vooral geschikt zijn voor bovenbouwleerlingen, biedt Literatuurgeschiedenis.org ook lesbrieven aan die horen bij animatiefilmpjes over literaire klassiekers. Deze zijn speciaal gemaakt voor onderbouwleerlingen, in samenwerking met Klassiekers in de Klas. Literair collectief FixDit maakt samen met Vlogboek lesmateriaal dat is bestemd voor bovenbouwleerlingen. Verder vind je op sommige pagina's 'Opdrachten' en verwijzingen naar relevant lesmateriaal op andere platformen, zoals KlasCement en Schatkamer van Nederland en Litlab. Litlab is een digitaal laboratorium voor literair onderzoek. Het is tevens een handig hulpmiddel voor leerlingen om stapsgewijs een profielwerkstuk te maken over Nederlandstalige literatuur.
Meer over literatuurgeschiedenisonderwijs
- Keulen, R. van, en Bax, S., "Literatuurhistorisch redeneren: Hoe leerlingen met redeneerdidactiek literatuurhistorische inzichten kunnen verwerven." In: Kunstzone. Tijdschrift voor kunst en cultuur in het onderwijs 4 (2021), p.16-18.
- Meesterschapsteam Nederlands, "Bewuste geletterdheid in perspectief: kennis, vaardigheden en inzichten". Op: Vakdidactiek Geesteswetenschappen Meesterschap Nederlands (2021).
- Meijer Drees, M. & Mantingh, E. "Historische letterkunde deel 1: historische literatuur. Didactiek Nederlands – Handboek". Op: DidactiekNederlands (2020).
- Meijer Drees, M. & Mantingh, E. "Historische letterkunde deel 2: Literatuurgeschiedenis. Didactiek Nederlands – Handboek". Op: DidactiekNederlands (2020).
- Bax, S., & Mantingh, E. "Tjeempie! 'Wat zou er zijn met die moderne schrijvers?': Literatuurhistorisch redeneren met Liesje in Luiletterland." Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde, jrg 135 (2019) nr 2, p.100-127.
- Bax, S., & Mantingh, E. "Een web van twintigste-eeuwse literatuur: Naar een didactiek voor literatuurgeschiedenis van de twintigste eeuw." Nederlandse letterkunde: Driemaandelijks tijdschrift, jrg 23 (2018) nr 3, p.257-286.
- Witte, T. & Mantingh, E., "BOEM! Paukeslag. Nieuw elan voor het literatuurgeschiedenisonderwijs", in: Handboek literatuuronderwijs 2017-2018. Nieuw elan in literatuuronderwijs.
- Witte, T., Mantingh, E., en Herten, M. van, "Doodtij in de delta. Stand en toekomst van het Nederlandse literatuuronderwijs", in: Spiegel der letteren, 59, 2017, 1, p.115-143.
- Mantingh, E., Brandsma, F. en Visser, A., "De zaak V. Een lessenreeks voor 3 vwo over De burggravin van Vergi als cold case", in: Madoc, jrg 7 (2013) nr 4, p.203-212.
- Slings, H., ‘Het waarom en hoe van het historisch literatuuronderwijs’. In: Goosen, H., Forum of arena. Opvattingen over literatuuronderwijs. Een stand van zaken in 2007, VON-cahier 1, 2007.
- Michiel van Kempen, ‘Het nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld’ In: Neerlandistiek.nl, 18 t/m 22 augustus 2021.