Image
Tekening van Jan Toorop, De drie bruiden, 1893

Symbolisme (1890-1919)

In symbolistische literatuur worden aan de werkelijkheid ontleende beelden niet zozeer gebruikt om die werkelijkheid te beschrijven, maar als symbool om relaties en samenhang tussen het subject en de buitenwereld, óf tussen het aardse leven en de eeuwige waarden uit te drukken.

Een periodeafbakening voor de literaire stroming ‘symbolisme’ is voor de Nederlandse situatie moeilijk te geven. Gedurende een lange periode heeft de literatuur symbolistische kenmerken gehad. De oprichting van het tijdschrift De Beweging in 1905 is zeker een ijkpunt voor de stroming. Oprichter Verwey schreef in een programmatische geschrift dat de dichtkunst ‘het besef [is] van onszelf, voor zoover we deel hebben aan het heelal-leven’. Hoewel de symbolistische dichters zich nooit echt geprofileerd hebben als leden van één groep (of als ‘symbolist’), hielden zij zich allen bezig met een zekere vorm van transcendentie, maar de manier waarop verschilde in hoge mate.

Afbeelding: Jan Toorop, "De drie bruiden", 1893. Krijt, potlood en houtskool op papier, 78 × 98 cm, Kröller-Müller Museum Otterlo.


Onderwerpen


Schrijvers